De Herenboeren werkgroepen
Bij Herenboerderij Wenumseveld draait alles om samenwerking en gemeenschap. Onze werkgroepen vormen het kloppende hart van onze boerderij, elk met hun eigen specifieke focus en expertise.
Hier is een overzicht van onze werkgroepen:
Tuinbouw
De tuinbouw is een veelzijdige, grote groep met evenzoveel bezigheden op het land.
Alles begint aan het begin van het jaar met het opstellen van een teeltplan samen met de boer. De wensen van de Herenboeren worden zoveel als mogelijk meegenomen.
In het voorjaar is het tijd om te gaan zaaien en planten. Leden helpen mee om te planten met de hand of als begeleiding op de plantmachine. Het is dan ook weer tijd om de kassen klaar te maken voor de komst van diverse gewassen. We telen gemiddeld wel 50 verschillende soorten groenten.
Het late voorjaar en de gehele zomer staan vooral in het teken van onkruid bestrijden en helpen om diverse gewassen te oogsten voor de uitgifte.
De nazomer en herfst staan vooral in het teken van het oogsten van de bewaargroenten voor de winter. Meestal gaat dat gelukkig machinaal maar soms is het nodig om een gedeelte of alles met de hand te oogsten.
Als het nodig is organiseren we oogstdagen en roepen we alle leden op om mee te helpen. Vaak komen er hele gezinnen om even mee te helpen. Dat is altijd een mooi gezicht om te zien.
Het is erg leuk om te helpen in de tuinbouw, er is altijd wat te doen en je bent lekker met je handen bezig. Je krijgt een goed beeld wat er allemaal bij komt kijken om ervoor te zorgen dat er iets lekkers bij je op het bord komt te liggen. Vind je het leuk om te helpen, dan kun je kijken wat bij je past en wat je leuk vindt om te doen.
Er zijn diverse groepjes binnen de tuinbouw actief. Zo is er een vaste groep van leden die werken op een door hen zelf ingedeeld rooster en die oppakken wat er voorhanden is, aangestuurd door de boer. Ook is er een kasteam dat helpt om de groenten in de kas te planten, te verzorgen en te oogsten. Denk bijvoorbeeld aan komkommers, tomaten, petertjes en aubergines. Verder is er ook een groepje leden dat graag helpt met wieden waar nodig en zijn er diverse leden actief om bepaalde gewassen te oogsten die wat extra aandacht nodig hebben zoals courgettes.
Dierhouderij
Op onze boerderij werken we met aandacht voor de dieren. We werken natuurvolgend. Dat betekent dat we het natuurlijke gedrag van onze dieren zoveel mogelijk stimuleren. We zetten de dieren waar kan in voor het bewerken en bemesten van onze eigen grond. Daarmee zijn de dieren niet alleen belangrijk voor onze vleesproductie, maar ook voor het land.
Onze dieren krijgen hun voedsel zo veel mogelijk van onze eigen boerderij. Het graan waar we pap van maken voor de dieren wordt gemalen door een plaatselijke molenaar, de rest van het graan wordt gebruikt voor het eigen stro. Dit stro wordt o.a. gebruikt voor de nesten van de dieren, maar ook bij bijvoorbeeld de aardbeien. Daarnaast worden de restanten van de uitgifte en doorgeschoten groentes aan onze varkens gevoerd. Voor de koeien hebben we kruidenrijke weides, wat tevens bijdraagt aan de biodiversiteit op de boerderij. Tot slot gebruiken we zo min mogelijk medicijnen en gebruiken we zo veel mogelijk natuurlijke middelen zoals wilgentakken, dat een natuurlijke paracetamol is, kamille en brandnetels.
Het dierhouderijteam bestaat uit zo’n 8 leden. Taken zijn onder andere: het verzorgen van de dieren, observeren van het gedrag, onderhoud van stal en weides, het houden van contact met de veearts en andere herenboerderijen én het bijwerken van de administratie.
Het leukste van actief zijn in deze werkgroep is uiteraard het contact met de dieren. Elke keer weer een verrassing wat de dag brengt.
Inrichting Terrein
Met zo’n 8 man gaan we bijna elke zaterdagochtend aan de slag voor verschillende klussen op de boerderij die de boeren, maar ook andere werkgroepen aan ons meegeven.
De afgelopen jaren hebben we elektra, water, paden en drainage aangelegd. Daarnaast hebben we het kantoor voor de boeren neergezet, een flexstal, tunnelkassen en een kapschuur gebouwd. In de kapschuur hebben we twee koelcellen neergezet.
Veel kennis en kunde, uitzoekwerk en inzet zorgen ervoor dat we zoveel mogelijk hergebruikt materiaal inzetten. Hergebruik is natuurlijk goed voor het klimaat, maar zeker ook voor de kosten. Maar ook de inzet op met name zaterdagochtend bespaart veel kosten, waardoor we meer zaken kunnen realiseren.
Mocht het dan toch nodig zijn om specialisten in te huren voor speciaal werk dan zal dit zo veel mogelijk worden uitgevoerd door een ondernemer uit de buurt.
Communicatie
De werkgroep Communicatie richt zich zowel op interne als externe communicatie. Om met dat laatste te beginnen: we delen graag ons verhaal met geïnteresseerden. Niet alleen om nieuwe leden te werven, maar ook om mensen te inspireren om anders te kijken naar voedsel, voedselproductie en natuurherstel. We organiseren regelmatig rondleidingen en open dagen. Daarnaast delen we informatie online via onze website, LinkedIn, Facebook en Instagram.
Bij een coöperatie is interne communicatie ook heel belangrijk. Met alle leden zijn we samen eigenaar van de boerderij. We delen dan ook veel informatie met elkaar, over dagelijkse ontwikkelingen maar ook dingen die we leren en weer verbeteren in onze bedrijfsvoering. We zijn echt een open en lerende organisatie. Twee keer per jaar organiseert het bestuur een algemene ledenvergadering. Dat zijn de momenten waarop we samen besluiten nemen. Daarnaast hebben we contact via verschillende whatsappgroepen (nieuws van de boeren, een hulplijn en een klets- en receptenapp) en een eigen forum. Nieuws vanuit de werkgroepen delen we een paar keer per jaar via de Wenumseveld Courant.
Maar de leukste uitwisseling vindt natuurlijk op het land plaats! Samen aan de slag en met de voeten in de klei ideeën en ervaringen met elkaar delen.
Uitgifte
Sinds de eerste uitgifte van eieren in augustus 2019 verzorgt de werkgroep Uitgifte iedere woensdagmiddag en zaterdagmorgen de uitgifte van eieren, groentes en aardappels. Helaas zijn wij door de regelmatig terugkerende vogelgriep noodgedwongen gestopt met het houden van kippen en worden er momenteel dus geen eieren meer uitgegeven.
Gelukkig hebben wij tegenwoordig wel een royaal pakket van groenten, aardappelen, uien en kruiden. In het begin van de week vindt er “groentenoverleg” plaats met onze boeren en wordt er bepaald wat er die week wordt uitgegeven. Via de bekende kanalen wordt aan alle leden kenbaar gemaakt wat er deze week wordt uitgegeven. Wij streven ernaar iedere week een uitgifte te doen, maar tijdens de winterperiode schakelen we tijdelijk naar een tweewekelijkse frequentie over.
Op woensdagmiddag en zaterdagochtend staat er een grote groep vrijwilligers klaar om onze kramen op te bouwen en alle groenten klaar te zetten. Hierbij registreren we hoeveel leden er langskomen en houden we bij wat we uitgeven. Deze informatie wordt, samen met de uitkomsten van een jaarlijkse enquête onder de leden, gebruikt als input voor het teeltplan van het volgende jaar.
Voor een aantal leden is het wekelijkse moment om hun groentes te halen het belangrijkste contact met onze boerderij. Wij proberen er dus altijd voor jullie te zijn als gastheer of gastvrouw. Mocht je vragen hebben, schroom niet om ze te stellen.
Vier keer per jaar wordt er tegelijk met de wekelijkse uitgifte door de werkgroep Dierhouderij de vleesuitgifte verzorgd. Ook worden we af en toe verrast met een mooi (droog)boeket van onze leden van de bloementuin.
Binnenkort hopen we dat onze boomgaard ook zoveel fruit gaat leveren dat we het assortiment nog verder kunnen uitbreiden!
Bestuur
Het bestuur vertegenwoordigt de leden van onze coöperatie. Ze zorgt ervoor dat de boeren die bij ons in dienst zijn prettig kunnen werken. Daarnaast heeft het bestuur collegiaal de verantwoordelijkheid voor de strategische koers, de
financiële gezondheid van de coöperatie en het werken binnen wet- en regelgeving. Tot slot onderhoudt het bestuur contact met stichting Herenboeren Nederland en voor kennisuitwisseling met de andere herenboerderijen in Nederland.
De samenstelling van het bestuur:
- Interim-voorzitter en portefeuille Productie: Bert Burgers
- Secretaris: Nicole Salzmann
- Penningmeester: Bert de Groot
- Kandidaat-voorzitter: Arien Scholtens
- Kandidaat-bestuurslid Communicatie en Community: Manu Busschots
Biodiversiteit
Natuurinclusief boeren betekent dat we de kracht en samenwerking met de natuur opzoeken. Bij het ontwerp van onze boerderij hebben we dan ook heel bewust gekeken wat we kunnen doen om onze boerderij ook voor bijvoorbeeld vlinders, insecten en vogels een fijne plek te laten zijn. Zo zijn er hagen en houtwallen aangelegd. En er is heel bewust gekeken welke struiken en bomen de biodiversiteit kunnen helpen vergroten.
De werkgroep biodiversiteit zet zich ervoor in om te bekijken hoe het staat met de biodiversiteit. Vragen zijn bijvoorbeeld:
- Hoeveel variatie in dieren, planten en insecten is aanwezig?
- Zijn er op termijn ontwikkelingen te zien in aantallen en variatie van planten en dieren?
- Kunnen we misschien een verband gaan zien tussen de biodiversiteit en de opbrengsten?
Monitoring is vaak leuk, het is boeiend en leerzaam om soorten te ontdekken of zien. Met de gegevens kunnen we diepgaande analyses maken en verbanden gaan zoeken.
Bij de monitoring wordt een grote groep leden betrokken, en waar mogelijk ook kinderen. Activiteiten die we ondernemen zijn bijvoorbeeld het in kaart brengen van wilde flora, nachtvlinders en vogels. Daarnaast tellen we wormen, houden we de grondwaterstand goed bij en doen we bodemonderzoek. Op een aantal plekken staan cameravallen.
Bloemen- en kruidentuin
We zijn blij dat we op onze boerderij een speciale bloemen- en kruidentuin hebben. De werkgroep ontwikkelt plannen voor deze tuin en zorgt voor aanleg en onderhoud.
Bij het ophalen van de groenten, kunnen leden kruiden plukken die ze willen gebruiken bij de bereiding van de gerechten die week. Te denken valt aan: platte en krulpeterselie, selderij, lavas, bieslook, oregano, koriander, salie, rozemarijn, tijm en diverse muntsoorten.
Wij vinden dat bloemen ook op een boerenerf en in een boomgaard thuishoren. Zo hebben we bij op het erf een bloementuin, omringd door bessenstruiken.
We proberen zo’n diversiteit aan bloemen te hebben, dat de leden een mooi en gevuld boeket kunnen plukken. Afhankelijk van de groei en beschikbaarheid wordt aangegeven, wat en wanneer er geplukt kan worden.
Daarnaast houden we van experimenten en kweken we apartere bloemen en groenten om te kijken wat we ermee kunnen. Voorbeelden zijn: vlas, aardperen, mosterd, kiwano en luffa. En samen met de boomgaard: kiwibessen, diverse frambozen en hop.
Zo hopen we weer anderen te interesseren en inspireren om met deze producten aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld veel bloemen leveren ook meer bijen en daarmee honing. Of van vlas kan je touw en lijnzaad maken. Wat dacht je van mosterd, zeep of bier. Het zou toch fantastisch zijn als dit op onze boerderij mogelijk is.
Evenementen
De evenementenwerkgroep bestaat uit drie leden. Wij gaan aan de slag als er iets te vieren of te beleven is. Denk bijvoorbeeld aan het jaarlijkse oogstfeest, de borrel na de ledenvergaderingen, een biodiversiteitsfeest of een open dag. We zoeken bijvoorbeeld een geschikte plek op het terrein, organiseren dat er hapjes gemaakt worden, bestellen drankjes, versieren de feestplek en communiceren over het evenement met de leden en het bestuur. En naderhand zorgen we dat alles weer netjes opgeruimd wordt. Maar… we doen dit natuurlijk niet alleen! Het is net als met de andere activiteiten op de boerderij: we bereiken de mooiste dingen als we het met z’n allen doen. Als daar wat sturing van onze kant bij is, dan is dat alleen maar fijn.
Educatie
De afgelopen jaren hebben we steeds meer aandacht besteed aan educatie. Niet alleen willen we de kinderen van onze leden actief betrekken, maar ook willen we openstaan voor groepen van buiten die interesse hebben in onze boerderij. We delen onze visie, waarden en avonturen graag. Zo hopen we zelf bij te leren, en ook anderen te inspireren. In 2024 hebben we ter ondersteuning van ons verhaal negen educatieve borden ontwikkeld die op ons land staan.
We nodigen scholen, de scouting en andere verenigingen van harte uit om bij ons aan te kloppen. Samen kijken we dan of een bezoekje mogelijk is.
Voor de kinderen van onze leden organiseren we regelmatig op zaterdag activiteiten rondom een bepaald thema, zoals onze varkens of het leven in de bodem.
Boomgaard
Bij de start van de boerderij Wenumseveld in 2019 is een boomgaard aangelegd. Er staan wel 30 verschillende soorten appels, peren, pruimen, kersen, abrikozen en perziken. In 2023 is bovendien hier nog een rij aan walnoten en hazelaars toegevoegd. Ook plaatsen we bijenkasten om de bevruchting te bevorderen.
Er staan vroege en late soorten fruitbomen, en tussen de bomen staan verschillende soorten bessen en frambozen. Op termijn willen we een groot deel fruit van eigen boerderij kunnen eten. Met een groepje van 5 mensen onderhouden we de boomgaard, meestal op de zaterdag. In de zomer houden we de boomspiegels schoon en in de winter zijn we aan het snoeien.
De boomgaard bestaat uit drie delen. Het eerste deel is de hoogstamboomgaard van 0,7 ha. Hier staan ongeveer 100 appelbomen, handperen, stoofperen en pruimenbomen. De stroken tussen de bomen gebruiken we voor kruiden, bloemen en aardbeien.
Het tweede deel van de boomgaard is een laagstamboomgaard (1,1 ha) die is aangeplant volgens principes van een voedselbos. Dit betekent dat verschillende soorten appel en peren met een sterke onderstam worden afgewisseld met stikstofbinders (olijfwilg en duindoorn) en zacht fruit (aalbessen, kruisbessen, zwarte bessen, honingbessen en appelbessen). In totaal staan er bijna 700 appel- en perenbomen.
Het derde deel (0,4 ha) is een stukje kersenboomgaard met circa 50 kersenbomen, en enkele abrikozen en perziken.